Type inference of interferentie?

Met de komst van Visual Studio 2008 en C# 3.0 zijn we weer met een hele golf
aan taalvernieuwingen overspoeld. Waar generics het meest opvallende was bij C# 2.0, is nu toch wel LinQ het nieuwe stokpaardje. Hierbij moet wel vermeld worden dat LinQ niet mogelijk zou zijn zonder de hulp van de mindere goden zoals Lambda expressies, Extension Methods, Anonymous Types en Type Inference.

De laatste uit het rijtje is eigenlijk de simpelste vernieuwing, het makkelijkste te gebruiken maar het meest omstreden.

Hoewel aan Type Inference zelfs een Wikipedia pagina is gewijd, is het concept erg eenvoudig.

C# is als taal Type Safe. Dit betekent dat iedere instantie van een klas
van een bepaald type is en gedurende zijn hele levensduur dat ene type zal
uitbeelden met al zijn beperkingen. Dit uit zich in b.v.

Button mijnButton = new Button();

Ok, en waar blijft dan Type Inference? Nou, met C# 3.0 kunnen we ook
schrijven:

var mijnButton = new Button();

Het keyword var beschrijft toch dat de variabele een Button is want de
compiler kan dat afleiden uit de assignment. Laat het duidelijk zijn: Het is
geen Variant, geen Late binding en ook geen soort van base class waar alles naar
gecast kan worden. Na deze instanciering zal mijnButton alleen het gedrag van
een Button kunnen tonen, het blijft een Type Safe declaratie.

Type Inference is kort door de bocht een verkorte notatie. Prettige
bijkomstigheid is dat pas tijdens het moment van compileren het type echt wordt
vastgesteld. Mocht ik als ontwikkelaar van menig veranderen dan hoef ik alleen
maar de assignment aan te passen.

Waarom is dit in de taal opgenomen? Microsoft had deze notatie nodig voor
LinQ, en speciaal door het introduceren van Anonymous Types. Met C# 3.0 kunnen namelijk ‘on the fly’ nieuwe type safe types gedefinieerd worden. Dus wordt het lastig voor de ontwikkelaar om vooraf alle mogelijke types te declareren terwijl de compiler al lang weet wat het type zal uitbeelden.

Nu blijken er inmiddels drie kampen te zijn ontstaan over zoiets simpels als var.

Ook binnen ons ontwikkelteam is inmiddels de discussie over de reikwijdte van
het gebruik van Type Inference gevoerd.

Zelf ben ik voorstander om het zo veel mogelijk te gebruiken. Het is een nieuwe taaleigenschap die gemakkelijk toegepast kan gaan worden en het leven van een ontwikkelaar weer een stukje makkelijker maakt (minder typen, minder code, sneller refactoren). Ook kan je er niet eens aan ontsnappen zodra de eerste LinQ code ingetyped gaat worden.

Ik weet het, in .Net 1.0 hadden we het ook niet nodig en die
code compileert ook nog steeds prima. En ja, je bent overgeleverd aan de
compiler en editor om te achterhalen welke klasse achter een var schuil gaat.
Maar dat vind ik niet voldoende om Type Inference in de ban te doen, ik heb de
tooling altijd tot mijn beschikking.

Het is ook steeds weer wennen aan de nieuwe taaleigenschappen. Iedere drie jaar is er een kleine revolutie met de introductie van een nieuwe compiler. We zitten dan weer in de, zeg maar, ontkennende fase. Maar na de berusting blijkt dat het helemaal niet nodig om exact te weten welke types aangemaakt of geïnstancieerd wordt. Het is de kunst van het loslaten, de compiler kan het type prima controleren en ik hoef mij alleen maar te concentreren op het gedrag wat de variabele om dat moment moet tonen. Wel moeten variabelenamen nog beschrijvender gekozen worden.

Helaas bleken al onze argumenten voor het toepassen van Type Inference niet voldoende. Het voornaamste tegenargument was dat de code minder leesbaar was buiten Visual Studio…

Hmm, wie gaat code tegenwoordig bekijken met een andere viewer dan Visual Studio? Nou ehh, collega’s die met TeamSystem werken.

En dat is vreemd, Team System is een prachtige aanvulling op Visual Studio en dat wordt als argument naar voren gebracht.

Wat blijkt? Bij het uitvoeren van peer code review worden regelmatig aanpassingen in de code vergeleken met vorige versies en daar heeft Microsoft enkel aardige (difference) viewers voor beschikbaar. Sterker nog, zowel binnen Visual Studio als met de Web Access client van Team System is broncode op eenzelfde manier te vergelijken. Er daarbij is er geen beschikking over Intellisense, zodat het gekozen type niet te zien is, zoals in Visual Studio.

Dit doet mij voorkomen als dat de test (de peer review) het resultaat (de ingetypte code) beïnvloedt, een principe uit de kwantummechanica en gepubliceerd door Werner Heisenberg in 1927.

Peer reviews zijn onmisbaar en broncode moet correct en eenduidig gedrag vertonen. Broncode moet ook transparant en testbaar zijn. Maar het is vreemd dat de manier waarop broncode reviews worden uitgevoerd, invloed heeft op het intypen van diezelfde broncode. Waar bij Star Trek al lang een oplossing is uitgevonden voor deze dualiteit in hun transporters wordt de moderne C# ontwikkelaar teruggeworpen naar 2003.

Kan iemand vertellen of in Visual Studio 2010 eindelijk intellisense in het scherm voor het vergelijken van broncode is gebouwd? Dan hoef ik nog maar twee jaartjes te wachten… Beam me up, ScottGu!

Advertentie

Een (b)logitem

Rond logging hangt een heel vreemd sfeertje. Aan de ene kant wordt dit door
iedereen als zeer nuttig ervaren en wil iedereen allerhande informatie loggen om
zeer uiteenlopende redenen.

Ontwikkelaars willen de interne werking ontsluiten daar waar ze geen
compiler mogen installeren om door de code te steppen. Projectleiders
willen graag inzicht in het aantal bugs en storingen die tijdens de testfase en
productie optreden. Het afdelinghoofd wil graag weten welke gebruiker door
roekeloos gebruik de helft van de administratie verwijderd heeft. Gebruikers
willen graag dat door hen ondervonden vage problemen bevestigd worden met
meldingen in de log en systeembeheer wil graag de gezondheid van de ‘vijandige’
applicaties op hun trouwe servers meten. Kortom, Logging moet staan als een
huis, ahum, Log..

.Log voorafgaande aan het computertijdperk

Maar aan de andere kant is logging een sluitpost tijdens de bouw, test en
productiegang. Het mag geen performance kosten, het moet amper ruimte op de
server consumeren, de eventlog mag niet vervuild worden en de berichten moeten vooral bondig zijn om niet teveel bedrijfsinformatie prijs te geven.

Kortom, met logging is het wat treurig gesteld.

Gelukkig heft het probleem zichzelf snel op zodra de eerste uitrol naar de
testserver gedaan is. De ontwikkelaars verliezen bijna de totale controle over
de applicatie, kunnen geen uitspraak doen bij vage en minder vage problemen en
opeens staat logging weer hoog op hun verlanglijstje.

In een ontwikkelstraat is logging meestal al wel goed geregeld met een eigen
architectuur en in een SOA omgeving zal het zelfs onderdeel van het totale
systeem zijn. Hierbij kunnen berichten over de bus een prima indicatie geven
over de voortgang en werking. En puristen zullen met Aspect Oriented Programming (AOP) aan de slag gaan.

Maar als je niet in deze ‘luxe’ positie bent dan zal je zelf voor de logging
moeten zorgen. Natuurlijk is er de Enterprise library van Microsoft. Dit geeft gelijk een goede basis voor andere basis onderdelen van een gemiddeld systeem zoals data access, cryptografie, caching, exception handling en security.

Maar wil je een lichtere variant dan kan je eens kijken naar Trace listeners.
Hierbij is het loggen zeer eenvoudig. Eerst geef je in de app.config (of
web.config) een opsomming van de gewenste manier van loggen (bv. tekst bestand, Xml, CSV, eventlog) op. Daarna is een aanroep van b.v. Trace.WriteLine(“….”); voldoende. Dit is dus logging implementeren in enkele minuten en refactoren is een eitje. Overigens, waar in de functionele requirements stond de tekst over de implementatie van logging ook al weer? Dus wie maakt je wat?

Hieronder zijn de standaard aanwezige tracelisteners opgesomd welke in het
.Net framework al meegeleverd worden:

Trace listener Gebruik
System.Diagnostics.DelimitedListTraceListener Schrijft meldingen in een CSV formaat
System.Diagnostics.XmlWriterTraceListener Schrijft meldingen in een XML formaat
System.Diagnostics.EventLogTraceListener Stuurt meldingen naar de eventlog
System.Diagnostics.TextWriterTraceListener Schrijft meldingen in een tekstbestand zonder formattering
Microsoft.VisualBasic.Logging.FileLogTraceListener Schrijft meldingen telkens in een nieuw tekstbestand op bv. dagelijkse
basis
System.Web.WebPageTraceListener Schrijft meldingen als trace bij de webpagina
System.Diagnostics.ConsoleTraceListener Schrijft meldingen als standaard output

Vooral de EventLogTracelistener en de FileLogTraceListener zijn interessant.
De eerste kan (niet verwonderlijk) naar de eventlog loggen. Let er wel op dat
hier eventueel extra rechten voor nodig zijn. Ook logt deze direct in
Application log.

Vrijwel iedereen start met het loggen in TextWriterTraceListener terwijl deze
een veel interessanter zusje in de Visual Basic hoek van het framework heeft.
Anders dan haar broertje kan de log netjes per dag opgedeeld worden en
daardoor staat er geen unieke lock op het de totale log. Vooral systeembeheer
vind dit heel prettig… want dan kan de log weer snel verwijderd worden. Maar
voor een C# ontwikkelaar is het even slikken want hij is overgeleverd aan die
dekselse VB.Net 😉 En deze listener is een aardig alternatief voor de grote
broer, de Rolling Flat File Trace Listener uit de Enterprise Library.

Heb je jouw keuze kunnen maken? Ga dan door naar de volgende stap. Neem in
het configuratiebestand een SharedListeners sectie op. Hieronder is een hele
lijst opgesomd. Dit is indicatief, er wordt namelijk niet direct naar al de
genoemde listeners geschreven. Slechts diegene die ook genoemd worden in de
listeners sectie, zullen ook daadwerkelijk aangesproken gaan worden. Hiermee
wordt het dus eenvoudig om zonder een regel code aan te passen, te wisselen van
log.

<?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?><configuration>
 <system.diagnostics>
  <sharedListeners>
   <add name="MyDelimitedListTraceListener"
        type="System.Diagnostics.DelimitedListTraceListener"
        delimiter=":"
        initializeData="c:\temp\MyDelimitedListTraceListener.txt"
        traceOutputOptions="ProcessId, DateTime" >
    <filter type="System.Diagnostics.EventTypeFilter"
            initializeData="Verbose" />
   </add>
   <add name="MyXmlWriterTraceListener"
        type="System.Diagnostics.XmlWriterTraceListener"
        initializeData="c:\temp\MyXmlWriterTraceListener.xml"
        traceOutputOptions="ProcessId, DateTime" >
    <filter type="System.Diagnostics.EventTypeFilter"
            initializeData="Verbose" />
   </add>
   <add name="MyEventLogTraceListener"
        type="System.Diagnostics.EventLogTraceListener"
        initializeData="MijnEigenTestLog"
        source="MijnTraceEventLog" >
    <filter type="System.Diagnostics.EventTypeFilter"
            initializeData="Warning" />
   </add>
   <add name="MyFileLogTraceListener"
        type="Microsoft.VisualBasic.Logging.FileLogTraceListener,
        Microsoft.VisualBasic, Version=8.0.0.0, Culture=neutral,
        PublicKeyToken=b03f5f7f11d50a3a, processorArchitecture=MSIL"
        initializeData="FileLogWriter"
        basefilename="MyFileLogName"
        autoflush="true"
        logfilecreationschedule="Daily"
        location="Custom"
        customlocation="c:/temp/" >
    <filter type="System.Diagnostics.EventTypeFilter"
            initializeData="Verbose" />
   </add>
   <add name="MyVerboseTextWriterTraceListener"
        type="System.Diagnostics.TextWriterTraceListener"
        initializeData="c:\temp\MyTextWriterTraceListener.log">
    <filter type="System.Diagnostics.EventTypeFilter"
            initializeData="Verbose" />
   </add>
   <add name="MyErrorTextWriterTraceListener"
        type="System.Diagnostics.TextWriterTraceListener"
        initializeData="c:\temp\MyTextWriterTraceListener.log">
    <filter type="System.Diagnostics.EventTypeFilter"
            initializeData="Error" />
   </add>
   <add name="MyWebPageTraceListener"
        type="System.Web.WebPageTraceListener, System.Web" >
    <filter type="System.Diagnostics.EventTypeFilter"
            initializeData="Verbose" />
   </add>
   <add name="MyConsoleListener"
        type="System.Diagnostics.ConsoleTraceListener" >
    <filter type="System.Diagnostics.EventTypeFilter"
            initializeData="Verbose" />
   </add>
  </sharedListeners>
  <trace autoflush="true">
   <listeners>
    <remove name="Default"/>
    <add name="MyFileLogTraceListener"/>
    <add name="MyEventLogTraceListener"/>
   </listeners>
  </trace>
 </system.diagnostics>
</configuration>

Wellicht is het ook opgevallen dat bij de listener een filter mogelijkheid
wordt opgegeven. Dit wordt ook wel het Trace Level genoemd. De Trace class geeft namelijk de mogelijkheid om logmeldingen van een typering te voorzien.
Foutmeldingen en waarschuwingen spreken voor zich. Het verschil tussen de
typeringen Verbose en Information zijn minder opzichting. Ik hou altijd de
vuistregel aan dat op productie alleen waarschuwingen en foutmeldingen getoond moeten worden. Information gebruik ik om gedrag en interne keuzes zichtbaar te maken en dit moet zo beperkt mogelijk. Maar voor alle overige meldingen gebruik ik Verbose, en dat kan best ver gaan. Zo is het een prima gebruik om bij het starten van een applicatie de totale config als verbose te loggen. Dit geeft goed aan onder welke randvoorwaarden de applicatie moet draaien.

Hierdoor zullen de logbestanden tijdens de ontwikkel en testfase best
uitdijen maar hiermee kan heel veel informatie ingewonnen worden om ongewenst gedrag te analyseren.

Trace level instelling Wat wordt er dan gelogd?
Verbose Alle soorten meldingen
Information Ter zake doende informatie, waarschuwingen en foutmeldingen
Warning Slechts waarschuwingen en foutmeldingen
Error Alleen foutmeldingen
None Tja..

Op productie zie je dus meestal het Trace Level op Warning ingesteld zien
staan.

Hoe maak je dan het onderscheid tussen de verschillende boodschappen die je
wilt loggen? De Trace class heeft hiervoor een aantal verschillende methodes en
in onderstaande Log class is dit nog eens vereenvoudigd met slechts 1 methode.
Zoals alles in computerland zijn alle problemen op te lossen met slechts 1 laag
van abstractie dus later kan onder de class best een andere manier van loggen
gehangen worden.

/// <summary>/// Class voor het wrappen van en loggen via TraceListeners/// </summary>
public static class Log
{
 /// <summary>
 /// Log een melding.
 /// </summary>
 /// <param name="category">een categorie.</param>
 /// <param name="messageText">de boodschap.</param>
 /// <param name="traceLevel">Opgegeven level bij de boodschap.</param>
 /// <exception cref="System.NotImplementedException">
///  Melding als de doorgegeven Traceswitch niet ondersteund wordt
/// </exception>
 public static void LogTraceMessage( string category,
                        string messageText, TraceLevel traceLevel)
 {
  string tekst = category.PadRight(20) + "- " +
    messageText.PadRight(50) + " at " +
    DateTime.Now.ToString(CultureInfo.CurrentCulture);
  switch (traceLevel)
  {
   case TraceLevel.Verbose:
   {
    Trace.WriteLine(tekst, category);
    return;
   }
   case TraceLevel.Info:
   {
    Trace.TraceInformation(tekst, category);
    return;
   }
   case TraceLevel.Warning:
   {
    Trace.TraceWarning(tekst, category);
    return;
   }
   case TraceLevel.Error:
   {
    Trace.TraceError(tekst, category);
    return;
   }
   case TraceLevel.Off:
   {
    return;
   }
   default:
   {
    throw new NotImplementedException("Onbekende tracelevel");
   }
  }
 }
}

Kortom, nu is het mogelijk om op een eenvoudige en snelle manier logging te
introduceren.

Mocht het hier bescheven lijstje van listeners niet aan de wensen voldoen en
is de overstap naar een ander logging framework ook niet van toepassing, dan kun je nog altijd jouw eigen tracelistener overerving schrijven. Dit is redelijk
trivial. Het enige wat gedaan moet worden, is het implementeren van twee
overerfde methodes (Write en WriteLine) om b.v. met een SMS te loggen. Neem
daarna de assembly met de overerfde SmsTraceListener op in de configuratie en
het loggen gaat beginnen.

Loggen kan nu nooit meer een sluitpost zijn.